IDEA ADORACYJNEJ MIEJSKIEJ DROGI KRZYŻOWEJ WE WROCŁAWIU

To już piąta – a jednocześnie ostatnia – edycja Adoracyjnej Miejskiej Drogi Krzyżowej we Wrocławiu – propozycja modlitewnego przeżywania
okresu Wielkiego Postu w Roku Pańskim 2021.

Idea tego nabożeństwa wzorowana jest na Drodze Jerozolimskiej, kościołach stacyjnych w Rzymie oraz praktykowanej już od wielu lat w Polsce Ekstremalnej Drodze Krzyżowej. Projekt nasz zakłada nawiedzanie przez wiernych 14. kościołów we Wrocławiu, przy czym każdy z nich jest miejscem do rozważenia jednej stacji Drogi Krzyżowej. Początek modlitewnego szlaku wyznacza Katedra Wrocławska.

Pielgrzymi mogą nawiedzać wskazane kościoły w małych grupach lub indywidualnie w wybranych przez siebie dniach Wielkiego Postu, czyli od
Środy Popielcowej (17 lutego 2021 r.) do Wielkiej Soboty (3 kwietnia 2021 r.). Liczba odwiedzanych w danym dniu kościołów i rozważanych w nich stacji Drogi Krzyżowej zależy wyłącznie od możliwości czasowych i fizycznych każdego uczestnika Adoracyjnej Miejskiej Drogi Krzyżowej (dalej skrót: AMDK).

Szlaki AMDK we Wrocławiu w latach 2017-2021

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NABOŻEŃSTWO DROGI KRZYŻOWEJ

Intuicja wiary podprowadziła wyznawców Chrystusa pod Jego krzyż i podpowiedziała, że winien się on znaleźć w centrum ich indywidualnej i wspólnotowej pobożności. Wśród licznych przejawów pobożności pasyjnej, pierwsze miejsce zajmuje Droga Krzyżowa (Via Crucis) odprawiana w wielu miejscach we wszystkie piątki roku, a w szczególności w okresie Wielkiego Postu, w Wielkim Tygodniu i w Wielki Piątek; nie brakuje też osób, dla których jest to codzienna albo bardzo częsta modlitwa, także w Kościele domowym.

Praktyka nabożeństwa Drogi Krzyżowej, która nawiązuje do przejścia Jezusa Chrystusa z krzyżem ulicami Jerozolimy od pretorium Piłata na wzgórze Golgoty, powstała z potrzeby plastycznego unaocznienia tajemnic Męki Chrystusa. „Jest to nabożeństwo ludowe w najczystszej formie: równocześnie obraz i myśl, zewnętrzna postawa i wewnętrzne usposobienie, historyczna prawda i wytwór religijnej intuicji” (J.J. Kopeć).

Obecny kształt nabożeństwa Drogi Krzyżowej jest wynikiem wielowiekowej ewolucji w kształtowaniu się ludowej pobożności pasyjnej, w której centralne miejsce zajmuje Męka, Śmierć i Zmartwychwstanie Chrystusa. Kult Chrystusa cierpiącego na krzyżu pojawił się w XI w., a wielki wpływ na tę formę modlitwy miał św. Franciszek z Asyżu. Pobożność franciszkańska opierała się tutaj nie na dociekaniach spekulatywnych, lecz na doświadczeniu osobistego przeżycia i na duchowym kontakcie ze Zbawicielem, który dla nas, ludzi, umarł i zmartwychwstał. Na upowszechnienie się nabożeństwa miały także wpływ odpusty, nadawane przez Stolicę Apostolską dzięki staraniom franciszkanów.

Droga Krzyżowa jest formą nabożeństwa biblijnego, chociaż tylko 9 spośród tradycyjnych 14. stacji ma swe odniesienia do ewangelicznych opisach Męki Pańskiej (są to stacje: I, II, V, VIII, X, XI, XII, XIII i XIV). Przy tych stacjach-obrazach, przy pomocy śpiewu pieśni, tekstów Pisma Świętego i rozważań, człowiek chce współczuć i adorować cierpiącego Zbawiciela i Jego Matkę. Podczas tej modlitwy duchem pokonujemy czas i przestrzeń, zbiorowo lub indywidualnie wchodząc w atmosferę Wielkiego Piątku. Spotykamy Chrystusa, któremu mamy towarzyszyć: my mamy być Cyrenejczykami, Weronikami, może współczującymi niewiastami – może nawet… oprawcami? To jest nasza droga krzyżowa: pójście za Chrystusem śladami Jego Męki, bólu i upokorzenia. „Śmierć Jezusa na krzyżu, będąca kulminacyjnym punktem Drogi Krzyżowej, budzi chrześcijańską nadzieję, że między ofiarą krzyża a historią ludzkości znajduje się głęboka relacja zbawcza” (M. Popławski).

Jest we Wrocławiu w pobliżu Rynku kamieniczka, zwana Domkiem miedziorytnika, na której od dnia 17 maja 1997 r. znajduje się płaskorzeźba Eugeniusza Geta-Stankiewicza. Przedstawia ona krzyż, obok którego artysta plastyk umieścił z jednej strony pasyjkę Jezusa, a z drugiej – młotek i trzy gwoździe. U dołu znajduje się podpis, który nie pozwala wielu ludziom przechodzić obojętnie obok tego dzieła: Zrób to sam.

Ogromnie ważne jest zatem uświadamianie sobie celu nabożeństw, związanych z Męką Pańską. Jej rozważanie powinno prowadzić do zrozumienia konieczności nawrócenia, przemiany życia, a także do odkrywania możliwości apostolskiego włączenia się w zbawcze dzieło Chrystusa poprzez cierpienie, trud i umartwienie.

Co jest aż tak szczególnego w nabożeństwie Drogi Krzyżowej, że Kościół wyraźnie i nieustannie preferuje tę formę medytacji? Oto próba odpowiedzi na tak postawione pytanie.

• Droga Krzyżowa jest drogą miłości Boga do człowieka (zob. J 3, 16-17). Każda ze stacji zdaje się wołać: „Przypatrz się, duszo, jak cię Bóg miłuje” (Gorzkie żale), jaki jesteś dla Boga ważny! Na taką miłość człowiek reaguje tym mocniej, im bardziej jest znękany, samotny i grzeszny.
• Idąc za Ukrzyżowanym Mistrzem i Panem, człowiek dostrzega związek Jego śmierci z własnym grzechem, a to prowadzi do serdecznego żalu i chęci zmiany życia.
• Droga Krzyżowa to bardzo skuteczny i radykalny rachunek sumienia, prowadzący wprost do przyjęcia sakramentu pokuty.
• Gdy człowiek uzna i wyzna własne grzechy, nie utraci nadziei, że Bóg mu je przebaczy w swoim niezgłębionym miłosierdziu: Jeśli mówimy, że nie mamy grzechu, to samych siebie oszukujemy i nie ma w nas prawdy. Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości (1 J 1, 8-9).
• Rozmodlone serce jest w stanie odczytać głos Boga i spieszy, by pełnić Jego wolę.
• Nabożeństwo to związane jest z możliwością uzyskania łaski odpustów, które można ofiarować za siebie lub zmarłych.
• Skoro nie jest możliwe, by większość z nas mogła przeżyć osobiście pielgrzymkę do Ziemi Świętej, trudno się dziwić chęci kontemplowania stacji Drogi Krzyżowej, kryjących w sobie tyle duchowych owoców, w miejscach bliskich naszego zamieszkania.

Małego komentarza wymaga także różna liczba stacji, wpisanych w nabożeństwo Drogi Krzyżowej. Tradycyjnie jest ich w naszych świątyniach i kaplicach czternaście, ale logika wiary podpowiada, że konieczne jest uwzględnienie stacji piętnastej: Zmartwychwstanie Pana Jezusa. Przecież bez tej fundamentalnej prawdy nasza wiara nie ma sensu (zob. 1 Kor 15, 12-26). Przypomina nam o tym każde tabernakulum, każdy ołtarz, każda Eucharystia. Tam też – przed Najświętszym Sakramentem – warto całe nabożeństwo zakończyć, dziękując za otrzymane łaski i przyjmując dar odpustu zupełnego.

O ODPUSTACH

Nabożeństwo Drogi Krzyżowej jest jedną z wielu praktyk, które w Kościele obdarzone są łaską odpustów. Warto uświadomić sobie ten fakt i skorzystać z tej szczególnej łaski dla siebie lub ofiarować ten dar zmarłym.

Nauka o odpustach łączy się z tajemnicą Bożego Miłosierdzia. W sakramencie pojednania grzesznik otrzymuje przebaczenie wyznanych grzechów, za które szczerze żałuje. Dzięki temu może on osiągnąć wieczne zbawienie. Uzyskane przebaczenie nie uwalnia jednak od kar doczesnych (czasowych), które spotykają nas za życia lub po śmierci w czyśćcu. Uwolnieniu od tych kar służy właśnie obfity skarbiec odpustów Kościoła.

Co to są odpusty?

Odpowiedzi poszukajmy w Katechizmie Kościoła Katolickiego:

„Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonymi warunkami, za pośrednictwem Kościoła, który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług Chrystusa i świętych.

Odpust jest cząstkowy albo zupełny zależnie od tego, czy od kary doczesnej należnej za grzechy uwalnia w części czy w całości. Każdy wierny może zyskiwać odpusty albo dla siebie, albo ofiarowywać je za zmarłych” (KKK 1471).

Kary za grzech

„Aby zrozumieć tę naukę i praktykę Kościoła, trzeba zobaczyć, że grzech ma podwójny skutek. Grzech ciężki pozbawia nas komunii z Bogiem, a przez to zamyka nam dostęp do życia wiecznego, którego pozbawienie nazywa się karą wieczną za grzech. Każdy grzech, nawet powszedni, powoduje ponadto nieuporządkowane przywiązanie do stworzeń, które wymaga oczyszczenia, albo na ziemi, albo po śmierci, w stanie nazywanym czyśćcem. Takie oczyszczenie uwalnia od tego, co nazywamy karą doczesną za grzech. Obydwie kary nie mogą być traktowane jako rodzaj zemsty, którą Bóg stosuje od zewnątrz, ponieważ wypływają one jakby z samej natury grzechu. Nawrócenie, które pochodzi z żarliwej miłości, może doprowadzić do całkowitego oczyszczenia grzesznika, tak że nie pozostaje już żadna kara do odpokutowania” (KKK 1472).

„Przebaczenie grzechu i przywrócenie komunii z Bogiem pociągają za sobą odpuszczenie wiecznej kary za grzech. Pozostają jednak kary doczesne. Chrześcijanin powinien starać się, znosząc cierpliwie cierpienia i różnego rodzaju próby, a w końcu godząc się spokojnie na śmierć, przyjmować jako łaskę doczesne kary za grzech. Powinien starać się przez dzieła miłosierdzia i miłości, a także przez modlitwę i różne praktyki pokutne uwolnić się całkowicie od starego człowieka i przyoblec człowieka nowego” (KKK 1473).

W komunii świętych

„Chrześcijanin, który stara się oczyścić z grzechu i uświęcić się z pomocą łaski Bożej, nie jest pozostawiony sam sobie. Życie poszczególnych dzieci Bożych łączy się przedziwną więzią w Chrystusie i przez Chrystusa z życiem wszystkich innych braci chrześcijan w nadprzyrodzonej jedności Mistycznego Ciała Chrystusa jakby w jednej mistycznej osobie” (KKK 1474).

„W komunii świętych między wiernymi, czy to uczestnikami niebieskiej ojczyzny, czy to pokutującymi w czyśćcu za swoje winy, czy to pielgrzymującymi jeszcze na ziemi, istnieje więc trwały węzeł miłości i bogata wymiana wszelkich dóbr. W tej przedziwnej wymianie świętość jednego przynosi korzyść innym o wiele bardziej niż grzech jednego może szkodzić innym. I tak odwołanie się do komunii świętych pozwala skruszonemu grzesznikowi wcześniej i skuteczniej oczyścić się od kar za grzech” (KKK 1475).

„Duchowe dobra płynące z komunii świętych nazywamy także skarbcem Kościoła. Nie jest on zbiorem dóbr, gromadzonych przez wieki na kształt materialnych bogactw, lecz nieskończoną i niewyczerpaną wartością, jaką mają u Boga zadośćuczynienia i zasługi Chrystusa Pana, ofiarowane po to, by cała ludzkość została uwolniona od grzechu i doszła do łączności z Ojcem. Stanowi go sam Chrystus Odkupiciel, w którym są i działają zadośćuczynienia i zasługi płynące z Jego odkupienia” (KKK 1476).

„Poza tym do tego skarbca należy również rzeczywiście niewyczerpana, niewymierna i zawsze aktualna wartość, jaką mają przed Bogiem modlitwy i dobre uczynki Najświętszej Maryi Panny i wszystkich świętych, którzy idąc śladami Chrystusa, dzięki jego łasce, uświęcili samych siebie i wypełnili posłanie otrzymane od Ojca. W ten sposób, pracując nad własnym zbawieniem, przyczynili się również do zbawienia swoich braci w jedności Mistycznego Ciała” (KKK 1477).

Odpusty otrzymywane od Boga za pośrednictwem Kościoła

„Darowanie kary otrzymuje się za pośrednictwem Kościoła, który mocą udzielonej mu przez Chrystusa władzy związywania i rozwiązywania działa na rzecz chrześcijanina i otwiera mu skarbiec zasług Chrystusa i świętych, by otrzymać od Ojca miłosierdzia darowanie kar doczesnych, jakie należą się za grzechy. W ten sposób Kościół chce nie tylko przyjść z pomocą chrześcijaninowi, lecz także pobudzić go do czynów pobożności, pokuty i miłości” (1478).

„Ponieważ wierni zmarli, poddani oczyszczeniu, także są członkami tej samej komunii świętych, możemy pomóc im, między innymi, uzyskując za nich odpusty, by zostali uwolnieni od kar doczesnych, na które zasłużyli swoimi grzechami” (KKK 1479).

Powtórzmy: Odpust jest to darowanie przez Boga kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy.

Warunki uzyskania odpustu zupełnego

• Brak jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet powszedniego (jeżeli jest brak całkowitej dyspozycji – zyskuje się odpust cząstkowy).
• Stan łaski uświęcającej (brak nieodpuszczonego grzechu ciężkiego) lub spowiedź sakramentalna.
• Przyjęcie Komunii świętej.
• Odmówienie modlitwy (np. Ojcze nasz i Zdrowaś Mario) w intencjach Ojca Świętego. Nie chodzi tu o modlitwę w intencji samego papieża, choć i ta modlitwa jest bardzo cenna; modlitwa związana z odpustem ma być skierowana w intencji tych spraw, za które modli się każdego dnia papież.
• Wykonanie czynności związanej z odpustem (w naszej sytuacji jest to odprawienie Drogi Krzyżowej).

Uwagi dodatkowe

Spowiedź, Komunia święta i modlitwa w intencjach Ojca Świętego mogą być wypełnione w ciągu kilku dni przed lub po wypełnieniu czynności, z którą związany jest odpust; między tymi elementami musi jednak istnieć związek. Po jednej spowiedzi można uzyskać wiele odpustów zupełnych, natomiast po jednej Komunii Świętej i jednej modlitwie w intencjach papieża – tylko jeden odpust zupełny.

Kościół zachęca do ofiarowania odpustów za zmarłych (niekoniecznie muszą być to osoby nam znane; nie musimy wymieniać konkretnego imienia – wystarczy ofiarować odpust w intencji osoby zmarłej, która tego odpustu potrzebuje).

Odpustów (zarówno cząstkowych, jak i zupełnych) nie można ofiarowywać za innych żywych.

Obrazy biblijne

Oto osoby, które doświadczyły w swym życiu łaski odpustu: Kobieta przyłapana na cudzołóstwie (zob. J 8, 3-11). Pan Jezus odpuścił jej grzechy i odsunął karę, jaką było kamienowanie: Ja […] cię nie potępiam. Idź, lecz odtąd już nie grzesz (J 8 11). „Dobry łotr”, współukrzyżowany z Panem Jezusem – pierwszy kanonizowany święty! (zob. Łk 23, 39-43). Przyznał się do winy i poprosił o miłosierdzie; usłyszał wtedy niesamowity „wyrok” z ust Odkupiciela: Zapewniam cię: dziś ze Mną będziesz w raju (Łk 23, 43).

Jak ważny będzie dla każdego z nas dar odpustu, udzielanego w godzinie śmierci! Zadbajmy o tę łaskę dla naszych chorych i umierających sióstr i braci.

PRZEWODNIK DLA PIELGRZYMÓW

Aby maksymalnie ułatwić modlitewną wędrówkę po szlakach AMDK w roku 2021, opracowany został niniejszy przewodnik. Zawiera on:

• Adresy kościołów stacyjnych wraz z ich zdjęciami oraz zdjęciami kolejnych stacji Drogi Krzyżowej z tych świątyń;
• Numery telefonów duszpasterstw;
• Godziny Mszy Świętych i nabożeństw, sprawowanych w poszczególnych kościołach;
• Godziny sprawowania Sakramentu Pokuty w poszczególnych świątyniach;
• Informacje o tramwajach i autobusach komunikacji miejskiej, pozwalającej dotrzeć przynajmniej w pobliże danej świątyni;
• Informacje dodatkowe, związane ze specyfiką danego ośrodka duszpasterskiego;
• Krótką historię poszczególnych ośrodków duszpasterskich;
• Opisy Męki Pańskiej, sporządzone przez czterech ewangelistów;
• Rozważania pasyjne do każdej stacji Drogi Krzyżowej;
• Wybrane modlitwy;
• Mały śpiewnik;
• Potwierdzenie nawiedzenia kościołów stacyjnych AMDK 2021.

Przewodnik ten jest dostępny również dla posiadaczy telefonów komórkowych, którzy potrzebną aplikację ściągać będą przy każdym ze wskazanych kościołów.

WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE

Przewodnik po XIV stacjach Adoracyjnej Miejskiej Drogi Krzyżowej w wersji papierowej oraz pamiątkowy znaczek można znaleźć wyłącznie w zakrystii Katedry Wrocławskiej.

Po wejściu do kościoła stacyjnego pielgrzymi podejmują indywidualnie modlitwy adoracyjne, korzystając z niniejszego przewodnika lub kształtując je według własnego uznania. Czas modlitwy jest nieograniczony. Zalecana jest adoracja Pana Jezusa, zwłaszcza w tych kościołach, gdzie wystawiony jest Najświętszy Sakrament. Warte zauważenia są teksty pieśni, stanowiące doskonały materiał do głębokiej medytacji. Jeśli będzie to możliwe, rozważanie stacji Drogi Krzyżowej można przeprowadzić przed jej wyobrażeniem (stacją) w danej świątyni; ułatwi to również zdjęcie każdej ze stacji umieszczone w przewodniku.

Nabożeństwo Drogi Krzyżowej może bardzo pomóc w głębokim przygotowaniu do wielkopostnej spowiedzi świętej. Pamiętając, że za kilka
miesięcy przeżywać mamy beatyfikację sługi Bożego prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, sięgnijmy do jego dziesięciopunktowej „Społecznej Krucjaty Miłości”. Drugi zestaw stanowią pytania związane z Najświętszą Eucharystią.

W przedsionkach kościołów znajdują się są tablice informacyjne z kodami QR dla posiadaczy odpowiednich telefonów komórkowych, umożliwiając dostęp do modlitw przewidzianych w danym miejscu. Dostępna jest także pieczątka, którą na ostatnich stronach przewodnika w wersji drukowanej można własnoręcznie potwierdzić nawiedzenie każdej świątyni.

Będziemy wdzięczni Pielgrzymom za wszelkie uwagi i świadectwa, związane z przeżywaniem AMDK w roku 2021 oraz w latach poprzednich.
Można je pozostawiać w ostatniej z nawiedzanych świątyń lub przesłać drogą internetową na adres: aradecki@pwt.wroc.pl

Udział w AMDK nie jest związany z żadnymi opłatami. Będziemy jednak wdzięczni za dobrowolną ofiarę, złożoną w zakrystii Katedry, dla pokrycia kosztów druku przewodnika, tablic informacyjnych, pieczątek, plakatów itp., za co z góry serdecznie dziękujemy staropolskim „Bóg zapłać!”.

Podziękowanie 

Zamykając pięcioletnią pielgrzymkę po 64. świątyniach i 2. kaplicach Wrocławia, potrzebą serca jest wyrażenie wdzięczności wszystkim osobom, które przyczyniły się do realizacji tej duszpasterskiej propozycji.
Najpierw – pielgrzymi. Okazało się, że zaproszenie na szlak AMDK znalazło duże zainteresowanie, którego nie przerwał nawet czas pandemii w
roku 2020. Kilku tysiącom wiernych nie było trudno znaleźć czas i siły na modlitwę, pokonywać spore odległości pomiędzy świątyniami, wytrzymać warunki pogodowe i chłód w kościołach. Wdzięczni jesteśmy także za składane ofiary, które pozwoliły sfinansować całe przedsięwzięcie, a także wspomóc materialnie prace remontowe prowadzone w katedrze wrocławskiej.
Dziękujemy za wykonywane zdjęcia i zbieranie informacji, potrzebnych pielgrzymom. Z uznaniem zwracamy się do wszystkich, którzy dokonywali redakcji i druku przewodników, tablic informacyjnych, plakatów i znaczków (drukarnia EDYTOR z Dzierżoniowa) oraz przygotowywali teksty tego modlitewnika w wersji elektronicznej w firmie STERMEDIA z Wrocławia.
Trzeci ukłon należy się siostrom zakonnym i księżom, którzy otworzyli kaplice oraz kościoły dla pielgrzymów, umożliwiając im osobistą modlitwę i udział w nabożeństwach. Szczególna wdzięczność należy się księdzu proboszczowi naszej wrocławskiej katedry Pawłowi Cembrowiczowi oraz siostrom zakrystiankom, gdyż wszystkie AMDK rozpoczynały się w katedrze i tam rozprowadzane były drukowane przewodniki, służące pielgrzymom.

Wszystkim za wszelkie dobro, uczynione dla udostępnienia szlaków Adoracyjnej Miejskiej Drogi Krzyżowej we Wrocławiu w latach 2017-2021 – szczere, staropolskie BÓG ZAPŁAĆ! Oby takich modlitewnych inicjatyw było w naszym mieście i w archidiecezji wrocławskiej jak najwięcej, a wszystko ad maiorem Dei gloriam – na większą chwałę Bożą!

organizatorzy AMDK

Wrocław, styczeń 2021 r.